De notaris op klompen: Huidige staat en toekomst van het agrarisch recht in notarieel Nederland

Oratie uitgesproken door prof.mr.dr. Jeroen W.A. Rheinfeld op 27 mei 2022 bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar Agrarisch recht aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid Rijksuniversiteit Groningen.

Het functionele rechtsgebied ‘agrarisch recht’ wordt doorgaans gedefinieerd als: het recht met betrekking tot de landbouw. Deze definitie is, hoewel inhoudelijk correct, tevens redelijk weinigzeggend. Om te kunnen beoordelen of het agrarisch recht in Nederland, in het bijzonder in de notariële praktijk, toekomst heeft, dient daarom een nadere inhoudelijke beschouwing van het rechtsgebied plaats te vinden, waarbij speciale aandacht bestaat voor de ‘klassieke’ notariële deelterreinen, alles zowel in civiele als in fiscale zin. In zijn inaugurele rede gaat Jeroen Rheinfeld, hoogleraar Agrarisch Recht, hierop in.

Aan de hand van een viertal concrete voorbeelden wordt allereerst de huidige staat van het notariële agrarisch recht geschetst, waarbij onder meer opvalt dat er op diverse agro-notariële thema’s nog ‘open eindjes’ en onduidelijkheden bestaan. Voorts kan worden geconcludeerd dat er tussen de diverse deelgebieden legio interessante dwarsverbanden aanwezig zijn.

Vervolgens komen de toekomst van het agrarisch recht en de speciale positie van de agri-notaris daarin, aan bod. Aan de hand van een (wederom) viertal voorbeelden, zowel in civiele als in fiscale zin, blijkt dat er in de toekomst legio grote juridische en fiscale opgaven en (parlementaire) beslismomenten in het verschiet liggen, die in het dagelijks leven van de agrariër, net als nu het geval is, een voortdurende stroom aan agrarisch-rechtelijke problematiek op zullen blijven leveren.

De belangrijkste conclusie is dan ook dat er, ongeacht de exacte richting waarin de Nederlandse agrarische sector zich de komende jaren zal gaan begeven, voor een specialistische notaris die de kunst van het denken in dwarsverbanden beheerst, meer dan voldoende uitdagingen en opgaven binnen het agrarische domein zullen blijven bestaan. De (notariële) student doet er, nu en in de toekomst, dus goed aan om het (keuze)vak agrarisch recht in zijn of haar curriculum op te nemen. Agrarisch recht is (en blijft) er immers overal, op alle deelterreinen van het notariële recht. Kortom: de notariële klomp past iedereen.

Omslagontwerp en opmaak: LINE UP boek en media bv | Riëtte van Zwol
Foto voorkant: Sara Winter. Aangekocht door het Instituut voor Agrarisch Recht via https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/black-white-cows-grassyfield-on-596515157
Auteursfoto: Niek Tönissen (NiekToni Fotografie)

Uitgegeven door University of Groningen Press
Broerstraat 4 9712 CP Groningen