De bomen en het bos: Complexe systeemdynamiek in de Orthopedagogiek

De focus op stoornissen en fragmentatie in de jeugdzorg is een probleem. Door alle hokjes en schotten, dreigen we de persoon met zijn unieke situatie en ontwikkelingsgeschiedenis steeds meer uit het oog te verliezen. Prof. Anna Lichtwarck-Aschoff pleit voor een 'person-centered' benadering die de persoon in zijn context centraal stelt, in plaats van een stoornisgerichte aanpak. Een benadering die recht doet aan het geïntegreerde geheel in plaats van losse symptomen of variabelen, waarbij er ruimte is voor uniciteit, voor de persoons-specifieke en subjectieve beleving van psychisch leiden en herstel maar waarbij we tegelijkertijd binnen cases, maar ook over cases heen zoeken naar algemene principes van verandering.

De theorie van complexe dynamische systemen biedt een holistische benadering, waarin psychische problemen worden gezien als emergente toestanden die ontstaan uit de interactie tussen verschillende interne en externe factoren. Prof Anna Lichtwarck-Aschoff laat in haar oratie manieren zien hoe de wetenschap kan samenwerken met de praktijk, waarbij case-by-case analyses met een combinatie van systematische data en de unieke, subjectieve ervaring van cliënt en professional centraal staan. Dit levert data op die direct bruikbaar zijn voor de praktijk, voor de client en professional die ze verzamelen, maar die ook inzichten opleveren over algemene principes van verandering die ook in andere situaties van toepassing kunnen zijn. In de praktijk vraagt dit om zorg die context-gericht en adatief is, voortdurend reageert op de situatie van de cliënt en rekening houdt met de tijdsgebonden dynamiek van verandering.

Ontwerp en opmaak: LINE UP boek en media bv | Riëtte van Zwol, Mirjam Kroondijk
Illustraties: Nastasia Griffioen (https://nastasiagriffioen.com/)
Auteursfoto: Denise Doek-Jans

Uitgegeven door University of Groningen Press
Broerstraat 4
9712 CP Groningen
https://ugp.rug.nl/

An English translation of this inaugural lecture can be found on the research portal of the University of Groningen: link