Tussen vrijheid en gebondenheid: het Europees aanhoudingsbevel 2.0

Vincent Glerum, hoogleraar Internationaal en Europees strafrecht, bespreekt in zijn oratie het "Europees aanhoudingsbevel 2.0" (EAB), dat een kritische herziening vraagt. Het EAB, bedoeld om snelle justitiële samenwerking binnen de EU te bevorderen, laat toe dat verdachten en veroordeelden tussen lidstaten kunnen worden overgedragen voor strafvervolging of detentie. De procedure is gebaseerd op wederzijdse erkenning en vertrouwen, wat leidt tot een verplichte overdracht, tenzij er specifieke weigeringsgronden zijn.

Toch bestaan er twee belangrijke zorgen: de beperkte rechtsbescherming voor verdachten en de variabele interpretatie van weigeringsgronden tussen lidstaten, wat de effectiviteit van criminaliteitsbestrijding ondermijnt. Glerum pleit voor een gebalanceerdere aanpak, waarbij rechtsbescherming en daadkracht in criminaliteitsbestrijding worden verbeterd.

Hij stelt dat de uitvaardigende autoriteit gebonden moet zijn aan strengere normen voor het afgeven van een EAB, zoals een proportionaliteitstoets en bevestiging dat grondrechten worden geëerbiedigd. Glerum suggereert dat alleen rechters bevoegd moeten zijn voor het uitvaardigen van een EAB om de rechtsbescherming en het vertrouwen te vergroten. 

Aan de uitvoerende zijde pleit Glerum voor meer vrijheid in de toepassing van weigeringsgronden. Hierdoor kan de uitvoerende rechterlijke autoriteit afzien van overdracht als deze onnodig belastend is voor de betrokken persoon.

De voorgestelde veranderingen vragen een Europese benadering en benadrukken de noodzaak voor wetenschappelijke ondersteuning om nationale en EU-wetgeving beter op elkaar af te stemmen. Glerum streeft naar een herziening van het EAB-systeem waarin juridische bescherming en samenwerking hand in hand gaan, met oog voor nationale soevereiniteit en wederzijdse verantwoordelijkheid binnen de EU.

Ontwerp en opmaak: LINE UP boek en media bv | Riëtte van Zwol, Mirjam Kroondijk
Illustratie voorkant: Tiemen Folkers

Uitgegeven door University of Groningen Press
Broerstraat 4
9712 CP Groningen
https://ugp.rug.nl/