Leer- en ontwikkelingsproblemen in de kindertijd: a question of time

Niet alle kinderen ontwikkelen zich ‘volgens het boekje’. Sommige kinderen lopen voor, andere lopen achter, of gedragen zich anders dan andere kinderen. Dit kan problemen veroorzaken bij het leren en risico's met zich meebrengen voor de verdere ontwikkeling. Marijn van Dijk pleit in haar oratie voor een procesgerichte aanpak, waarbij gekeken wordt naar patronen in leren en gedrag.

Kinderen, leerkrachten en ouders zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en beïnvloeden elkaar voortdurend. Je moet dus naar het systeem als geheel kijken. 'We denken ook nog te vaak in termen van gemiddelde groeicurves. Hierdoor vergeten we dat leren meestal met horten en stoten gaat', betoogt ze.

Met haar aanpak wil Van Dijk een alternatief bieden voor het efficiëntie-denken in het onderwijs. 'Iedereen wil het beste voor het kind, maar dit leidt tot een druk op vroegsignalering en classificerende diagnoses zoals ADHD', aldus Van Dijk. Problemen worden meestal veroorzaakt door een complex samenspel van factoren en kunnen bijna nooit worden toegeschreven aan één enkele oorzaak. Er is misschien een bepaalde aanleg, er zijn aangeboren of vroeg verworven voorkeuren of beperkingen, maar de problemen ontstaan telkens in het hier-en-nu, in specifieke situaties. Volgens haar is het daarom belangrijk om eerst te begrijpen hoe de dynamiek in elkaar zit. Op basis hiervan kunnen vervolgens interventies worden ontwikkeld die hierop ingrijpen.