Toegankelijke en snelle procedures: Kan de Omgevingswet beter?

Authors

Hanna Tolsma
University of Groningen
https://orcid.org/0009-0002-7618-3328

Synopsis

De Omgevingswet, die op 1 januari 2024 in werking treedt, moet het fundament bieden om in de toekomst met de grote en maatschappelijke urgente opgaven om te gaan. Hanna Tolsma laat in haar oratie zien dat deze nieuwe wet aansluit bij de wens in de samenleving van toegankelijkheid en snelheid, maar zeker geen einde maakt aan de vraag of de inrichting van omgevingsrechtelijke procedures beter kan.

De Nederlandse overheid heeft de taak en ook de ambitie om de komende jaren verschillende grote maatschappelijke opgaven te realiseren: energietransitie, woningbouw, kringlooplandbouw en een gezonde leefomgeving. Met omgevingsrechtelijke besluiten zal de overheid uitvoering geven aan deze taak, zoals plannen en vergunningen die nodig zijn voor de aanleg van zon- en windparken, het mogelijk maken van woningbouw en het versterken van dijken. Bij omgevingsrechtelijke besluitvorming met effect op de fysieke leefomgeving zijn veelal meerdere en tegenstrijdige belangen betrokken. Niet zelden stuiten besluiten op weerstand. Toegankelijke en snelle procedures van besluitvorming en rechtsbescherming zijn belangrijk om conflicten in goede banen te leiden.

De Omgevingswet, die op 1 januari 2024 in werking treedt, moet het fundament bieden om in de toekomst met de grote en maatschappelijke urgente opgaven om te gaan. Hanna Tolsma laat in haar oratie zien dat deze nieuwe wet aansluit bij de wens in de samenleving van toegankelijkheid en snelheid, maar zeker geen einde maakt aan de vraag of de inrichting van omgevingsrechtelijke procedures beter kan. Aan de hand van drie actuele voorbeelden bespreekt zij welke essentiële juridische vraagstukken spelen in het huidige maatschappelijke, politieke en rechtswetenschappelijke debat. Deze vragen moeten in de context van de Omgevingswet opgelost worden. De ontwikkeling van vroegtijdige (financiële) participatie, Europese rechtspraak over toegang tot inspraak bij besluitvorming en de rechter en de wens van versnelling van procedures, vragen om doordenking van het evenwicht tussen toegang en snelheid bij besluitvorming en rechtsbescherming in het omgevingsrecht.

Ontwerp en opmaak: LINE UP boek en media bv | Riëtte van Zwol, Mirjam Kroondijk
Illustratie cover: Chèriëtte Eisema
Illustraties: Chèriëtte Eisema
Auteursfoto: Douwe de Boer (https://www.douwedeboer.nl/)

Uitgegeven door University of Groningen Press
Broerstraat 4
9712 CP Groningen
https://ugp.rug.nl/

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Hanna Tolsma, University of Groningen

Hanna Tolsma is in 2020 benoemd tot hoogleraar Besluitvorming en rechtsbescherming in het  omgevingsrecht (Aletta Jacobs-leerstoel). Zij promoveerde in 2008 op het onderwerp Bemiddelend  Bestuur. Juridische aspecten van bemiddeling bij de bestuurlijke besluitvorming. Hierna volgde een door  NWO gefinancierd postdocproject. De omgevingsvergunning met integrale belangenafweging: een 
verkenning van de juridische mogelijkheden. Zij publiceert over algemeen bestuurs(proces)recht en het  omgevingsrecht. Haar onderzoek gaat over de juridische aspecten van de procedure van besluitvorming (participatie), de reikwijdte van de belangenafweging bij besluitvorming en de toegang tot en rol van de  rechter. Sinds 2023 maakt Hanna deel uit van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (het  strategische adviescollege voor regering en parlement op het brede domein van de fysieke  leefomgeving) en de Evaluatiecommissie Omgevingswet.

cover page inaugural lecture Hanna Tolsma

Downloads

Published

April 9, 2024

Keywords:

Faculteit Rechtsgeleerdheid, Faculty of Law, Oratie, Inaugurele Rede, Inaugural Lecture, Rijksuniversiteit Groningen, University of Groningen, Hanna Tolsma, 2023